Klaster to geograficzne skupisko wzajemnie powiązanych firm, wyspecjalizowanych dostawców, jednostek świadczących usługi, firm działających w pokrewnych sektorach i związanych z nimi instytucji w poszczególnych dziedzinach, konkurujących, ale przede wszystkim współdziałających ze sobą w wybranych obszarach.
CO-OPETITION = COOPERATION + COMPETITION
Przedsiębiorstwa skupione w klastrach konkurują ze sobą, ale jednocześnie współpracują w tych obszarach, gdzie możliwe jest wyzwolenie efektów synergicznych wspólnych działań.
Jednym ze sprawdzonych sposobów kooperacji na międzynarodowym rynku turystyki medycznej są działania klastrów. Prekursorem takich działań klastrowych w turystyce medycznej była Turcja. Turecki klaster turystyki medycznej w tym kraju przekraczał 100 podmiotów. Skupiał on szpitale prywatne, szpitale kliniczne, małe i duże kliniki, jak również linie lotnicze, Ministerstwo Gospodarki, Ministerstwo Zdrowia, Ministerstwo Turystyki, obiekty Wellness&Spa, hotele, domy spokojnej starości i inne podmioty zainteresowane pacjentami zagranicznymi. Klaster działa z powodzeniem na wszelkich promocyjnych imprezach międzynarodowych. Dzięki temu wszędzie tam Turcja jako kraj specjalizujący się w turystce medycznej jest bardzo widoczna.
Doświadczenia krajów europejskich
Również na rynku niemieckim, w Bawarii, funkcjonuje klaster, którego członkami jest aż 300 podmiotów. Dostaje rocznie 80 mln euro dotacji tylko na działania badawczo-rozwojowe i zatrudnia kilkadziesiąt osób we własnej spółce zarządczej.
W naszym kraju w latach 2005-2015 powstało około 200 aktywnych klastrów. Jednak tak naprawdę w branży medycznej pośród nich jest niewiele klastrów, które funkcjonują i osiągają konkretne cele.
Jako kontynuacja projektu promocji turystyki medycznej dofinansowanej z Ministerstwa Gospodarki w latach 2012-2015 powstał Polski Klaster Medyczny.
Polski Klaster Medyczny jest kontynuatorem Projektu Promocji Polskiej Turystyki Medycznej. Działa on od początku 2013 roku i jego funkcjonowanie odbywa się w oparciu o dwustronne umowy i regulamin.
W ramach prac przygotowawczych powstały różne opracowania i analizy zakreślające pola przyszłych działań klastra, zasady działania jego członków np. standardy procedury obsługi pacjentów zagranicznych w placówkach polskich.
Powstałe produkty:
- Indywidualna Kartoteka Medyczna – wystandaryzowana i zdigitalizowana informacja o przeprowadzonych zabiegach wraz z promocją innych placówek medycznych
- Wzory standardowych umów z pacjentem, pośrednikiem i podobnych Kancelaria Miller Canfield,
- Udział w targach medycznych Nowych Członków Klastra,
- Szeroka oferta szkoleniowa dot. zarządzania; certyfikacji jakości JCI i ISO; specjalistyczne językowe – niektóre z nich są dofinansowywane z funduszy UE
Poniżej lista klastrów medycznych działających na polskim rynku usług medycznych:
Stowarzyszenia Innowacyjnej Medycyny INKLAMED
Polski Innowacyjny Klaster Medyczny PIKMED
Ogólnopolski klaster e-zdrowie
Bałtycki Klaster Turystyki Zdrowotnej
Ważnym integracyjnym wydarzeniem był Międzynarodowy Kongres Klastrów 2015 w Dąbrowie Górniczej. Podczas paneli medycznych Polski Innowacyjny Klaster Medyczny PIKMED, Klaster Nowoczesna Medycyna, Klaster e-Zdrowie oraz Innowacyjna Medycyna zawiązały porozumienie dotyczące współpracy. Jest to bardzo cenna inicjatywa, w której Medical Travel Partner będzie tworzył grupę roboczą dotyczącą turystyki medycznej. Grupa robocza, której powstanie zainicjował Polski Innowacyjny Klaster Medyczny PIKMED jest otwarta na współpracę z innymi klastrami medycznymi.